De column van Sjaak Grosthuizen beluisteren: podcast klik_hier
Zetelroof klinkt als een misdrijf. Roof is het onwettig wegnemen van bezit van een ander. Wie rooft wacht vervolging en straf na een veroordeling. Een zetelrover zal zich niet voor een rechtbank moeten verantwoorden. Het is politiek en daar mag dat. Daar hoort dat, hoe vervelend je het ook kunt vinden, gewoon thuis.
Gewoon, want het gebeurt in alle politieke echelons en hoe negatief men zich daar ook over uitlaat, het blijft bestaan. In de Hoornse raad hebben we dat de afgelopen jaren veelvuldig meegemaakt: mensen die meestal vanuit onmin zich aansluiten bij een andere partij of voor zichzelf beginnen. Na een paar weken is ieder daar een beetje aan gewend en zie je de zetelrover weer gezellig meedoen met de borrel na. Ik beken hier, dat ik er toch nog steeds moeite mee heb. Dat heb ik niet wanneer dat bij partijen als Forum Voor Demagogie gebeurt, want is zetels binnen harken met leugenverhalen ook niet zoiets als zetelroof? De enige fractieleden die in de vorige raadsperiode respect afdwingend van fractie veranderden waren de leden van de SP. Het zou in hun geval vreemd zijn geweest, wanneer ze na de belachelijke oekazes van hun landelijke opperleider Ron Meyer nog braaf SP hadden vertegenwoordigd.
De afgelopen weken was het in Hoorn Danny Verdonk, toegewijd lid van de GroenLinksfractie. Hij is zetelrover geworden en daar is niet iedereen blij mee. Wat er precies is voorgevallen, wordt in het openbaar niet uitgedragen. Wel dat het al enige tijd niet meer boterde tussen Danny en de rest van de fractie. Hem werd duidelijk gemaakt dat verdergaan op die manier niet meer acceptabel was. Danny trok zijn conclusies en bewees over een pluchevast karakter te beschikken. Hij gaat een overlegrelatie met PvdA aan en zal later laten weten of hij nog zelfstandig zal blijven of zich bij een bestaande fractie aansluit.
Wanneer hij rond toetert dat hij het GroenLinkse gedachtegoed zal blijven koesteren, dan lijkt dat te op twee zaken te kunnen wijzen. Of Danny vindt dat de Hoornse GroenLinkse fractie in het samengaan met minder linkse fracties in het college het mooie gedachtegoed verkwanselt, wat hem eigenlijk verheft tot de redder van wat nog een beetje GroenLinks zou kunnen zijn in de Hoornse raad, of het bestempelt hem als een eigenwijs mannetje, dat van het voorbeeldige Nederlandse polderen geen kaas gegeten heeft. Het zou natuurlijk ook zomaar kunnen zijn, dat hij een querulant is, die onder alle omstandigheden uit zijn fractie zou stappen, omdat hij nu eenmaal niet goed kan samenwerken. In dat geval doet de PvdA er verstandig aan om eerst maar eens aan te zien of er met hem samen te werken is. De gretigheid, waarmee fracties zichzelf zien vergroten, kan risico’s opleveren.
In hoeverre heeft een zetelrover recht op de zetel die hij of zij rooft? In veel gevallen kan een zetelrover zich niet beroepen op een vracht aan voorkeurstemmen. Danny Verdonk kan dat ook niet. De aspirant-rover zit in de raad, omdat een deel van de kiezers graag ziet dat die partij zetels wint dankzij hun stem. De meeste kiezers kennen de mensen die lager op de lijst staan niet of nauwelijks. Ik moet de eerste kiezer nog ontmoeten, die bij het stemmen zegt: ‘En als je eens als raadslid een heel andere kant op wilt gaan, mag je dat best doen.’ De zetel is bedoeld voor de fractie en minder voor de persoon die erop zit. Alleen mensen met een aantal voorkeurstemmen, die meer dan genoeg zijn voor een eigen zetel, zouden met de roof kunnen wegkomen.
In de Hoornse politieke wereld wordt ruilen van fractie zo vaak gebezigd, dat kiezers bij een volgende stemronde wellicht kunnen denken dat stemmen op een speciaal bij de eigen inzichten passende partij weinig zin heeft. De dames en heren politici hebben daar toch maling aan. Het enige dat voor politici zou kunnen pleiten, zou hun inzet kunnen zijn voor de stad. Wanneer die serieus op het belang van de stad en haar inwoners is gericht en minder op partijbelangetjes, dan ben ik bereid een frase uit een toneelstuk van William Shakespeare te herhalen: he is an honarable man. Ik ben daar wat Danny Verdonk betreft vooralsnog erg nieuwsgierig naar.
