Houten Hoofd weer als nieuw

De renovatie van het Houten Hoofd wordt deze week succesvol afgerond. Vanaf donderdag 21 augustus is de monumentale steiger weer beschikbaar om aan te meren en om foto’s te maken van de populaire beeldengroep “De scheepsjongens van Bontekoe” en de schilderachtige haven. Stuurvrouw op het eerste schip dat afmeert aan het nieuwe Houten Hoofd is wethouder mevrouw C. van Weel-Niesten.

Het Houten Hoofd verkeerde de laatste jaren in zeer slechte staat. Zwamvorming had het hout zodanig aangetast dat de steiger niet langer veilig was om te gebruiken; wachten met herstel was niet verantwoord.

Het gemeentebestuur koos voor een complete renovatie, waarbij een vaste blusleiding met brandkranen is aangebracht, wat de veiligheid op en rond de steiger ten goede komt.

Het werk is uitgevoerd door bouwbedrijf D. Schreuder BV uit Amsterdam. De kosten van de operatie (600.000 euro) worden gedragen door de provincie Noord-Holland, het Ontwikkelingsbedrijf NHN en de gemeente Hoorn.

Het oude houtwerk is vervangen door gecertificeerd hardhout uit Suriname. Aan de vorm en de omvang van de steiger is niets veranderd. Een deel van de oude palen is elders in de haven hergebruikt voor meerstoelen en remmingswerken op de Veermanskade en bij de sluis.
Het Houten Hoofd is een rijksmonument, dat volgens geschiedschrijver Velius in zijn oorspronkelijke vorm uit 1464 dateert. Het was een stevig bouwsel, want het overleefde de stormvloed die in datzelfde jaar een dijkdoorbraak bij Wijdenes veroorzaakte.
In 1609 is de steiger uitgebreid in zuidelijke richting, waarmee deze zijn huidige vorm heeft gekregen.

De historie van het Houten Hoofd kenmerkt zich vooral door (de noodzaak van) herstelwerkzaamheden. Zo is de steiger in 1755 en 1820 in zijn geheel vervangen. Gedenkstenen in de buitenmuur van de Hoofdtoren herinneren aan deze restauraties. Plannen rond 1910 om het houtwerk door beton te vervangen zijn nooit uitgevoerd. Ook ideeën om de steiger weg te halen zijn (gelukkig) nooit werkelijkheid geworden.

In de hongerwinter van 1944 hebben inwoners van Hoorn een groot deel van het dekhout opgestookt, waardoor de steiger enkele jaren onbruikbaar was. Schippers en vissers moesten zich behelpen tot de restauratie in het feestjaar 1957, toen Hoorn 600 jaar bestond. Bij de voorlaatste renovatie, in 1987, is het dekhout en een groot deel van de liggers opnieuw gebruikt. Dat hout was nu ook aan vervanging toe.