Democratie kun je zien. Je moet wel weten hoe je moet kijken, maar dan zie je zaken die wijzen op de aanwezigheid van dit kostbaarste bezit van een land. Op dit moment vertoeven mevrouw Grosthuizen en ik in Engeland. We zijn op vakantie en worden door de reisorganisatie langs zoveel mogelijk te behappen mooie locaties gevoerd. We zien geschiedenis, het nu, mensen, dieren en landschappen en ik zie democratie.
Natuurlijk wil ik graag een bevestiging zien van wat ik hoop aan te treffen, maar in het Verenigd Koninkrijk is niet alle hoop verloren. Dat mag eigenlijk ook niet, want in dit West-Europese land zijn al in een veel vroegere geschiedenis stapjes naar vormen van democratie genomen. Al in het jaar 1100 werd een Charter of Liberties overeengekomen, waarin ongebreidelde macht van de koning met regels werden ingeperkt. Nu betrof dat voornamelijk een bescherming van rechten van de adel, maar je moet ergens beginnen. In 1215 zijn baronnen met enige strijdlustige overtuiging aan het werk geweest om koning Jan Zonder Land te overtuigen zich minimaal te houden aan de afspraken uit een eeuw daarvoor en hebben het charter uitgebreid tot 63 artikelen om de vrijheid van handelen en bewegen voor iedere vrije mens te verzekeren.
De Magna Carta Liberatum ofwel Grote Oorkonde van de Vrijheid heeft in de loop der eeuwen verdergaande documenten naast zich gekregen en parlement en andere regerende figuren hebben de zeggenschap van het koningshuis dusdanig ingeperkt, dat het gewone volk via verkiezingen hun inbreng kan hebben in wat er in het land dient te gebeuren. Het is geen garantie dat alles verloopt zoals iedereen en zelfs weldenkende mensen graag zouden willen zien, maar dat is een van de kenmerken van de democratie. Het zijn niet één persoon en één fanatiek ondersteunende partij die uitmaken wat goed is voor de Britten.
Wat heb ik gezien? In Oxford werden we rondgeleid langs veel colleges, die zelf bepalen wat er aan lessen worden gegeven en de lesstof, zo heeft de gids ons verzekerd, is niet een soort catechismus met vragen en verplicht uit het hoofd te leren antwoorden. Krantenkoppen van veel verschillende kranten melden in koppen totaal verschillende kijk op gebeurtenissen. In nieuwsuitzendingen hoor je berichten vanuit de regering die in het parlement met afkeurende naast instemmende geluiden worden ontvangen. Tijdens een wandeling door Stratford on Avon zagen we op de winkeldeur van een winkeltje met tweedehands spullen allerlei blaadjes papier geplakt met uitspraken van angry old men.
Natuurlijk is bij het bezichtigen van stads- en landsschoon een hoop fantasie nodig om te zien of daar iets democratisch aan kleeft of niet. Zelfs het gevoel kan sterk beïnvloed worden door wat je wenst te voelen, maar ik denk dat wanneer de bedenkers van de Magna Carta nu even zouden mogen rondwandelen en navraag doen naar het besturen van stad en land, zij stomverbaasd zouden staan van wat er nog meer dan de 63 door hen bedachte artikelen is bereikt. Misschien zou een enkeling van hen menen dat de democratie nu volmaakt genoemd mag worden, maar het waren te knappe koppen om te menen dat het niet nog beter kan.
Democratie in Nederland bestaat niet meer, meent een Facebookfriend van mij. Hem kan nog veel worden uitgelegd over alles wat bij een democratie hoort. Nederland is niet het land waar democratie niet meer verder kan worden vervolmaakt. Hoorn heeft een college van burgemeester en wethouders en een gemeenteraad, aangevuld met commissieleden, die allemaal hun stinkende best doen om er geen zootje van te maken. Ik durf het nu niet aan om, met mijn bescheiden inzichten in de ideale democratie, een Hoornse bestuurder te noemen die als een universeel voorbeeld ervan gezien mag worden. Ik zal ook niet de schrijver worden van een Hoornse Magna Carta. Ik weet wel wat iedereen zou moeten weten: de grootste schreeuwer en scheldkanon is dat zeker niet. Het gekke is, dat niet iedereen dat door heeft.
De inhoud van de column is uitsluitend voor rekening van de auteur. HoornRadio/HoornGids is niet ge- of verbonden aan een politieke partij of welke politieke richting dan ook, maar geheel autonoom, onafhankelijk en ongebonden.
