HOORNGIDS REGIO | Hoorn, Den Helder, Enkhuizen en Broekerhaven zijn een vernieuwde sluis rijker. Schardam zelfs drie vernieuwde sluizen. In een jaar tijd heeft de combinatie TAUW-Friso Civiel in opdracht van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier de klus geklaard: maak zeven kunstwerken verspreid over Noord-Holland weer voor de komende 100 jaar veilig.
De sluizen (kunstwerken) waren afgekeurd op de betrouwbaarheid van sluiting. Dus bij een superstorm met veel wind en regen was het onvoldoende zeker dat de sluizen, als deze dicht stonden, het opstuwende water konden keren. Daarom zijn de sluizen gezamenlijk opgepakt binnen één Hoogwaterbeschermingsproject ’Pilot 7 Kunstwerken’. Onlangs zijn de kunstwerken officieel waterveilig verklaard.
Verleden, heden en toekomst komen samen
De middag stond geheel in het teken van verleden, heden en toekomst, het verhaal achter de KUNSTwerken. Bij de aanpak van kunstwerken komt er meer bij kijken dan alleen de waterveiligheid. Ook waterbeheer, het recreatief gebruik, de locatie en omgeving van de sluizen en de rijke historie van iedere sluis spelen een grote rol tijdens een versterking. Daarom werden de aanwezigen tijdens het feestelijke evenement ondergedompeld in de mooie verhalen achter de kunstwerken, zowel uit het verleden als het heden. Gezamenlijk voeren zij met elkaar op het schip ’de Strijd’ naar de versterkte Sassluis in Enkhuizen. Daar gaf hoogheemraad Rob Veenman samen met de betrokken bestuurders en directeuren het startsein om de kunstwerken voor 100 jaar waterveilig te verklaren. Een mooi moment om samen ook een blik naar de toekomst te werpen: deze zeven sluizen zijn nu versterkt, een mooi voorbeeld voor de komende honderden kunstwerken die landelijk nog opgepakt moeten worden.
Na de handeling doken zij even terug in de tijd en kwamen meer te weten over de rijke historie van de kunstwerken en het leven met en tegen het water. Aansluitend werd de groep getrakteerd op een rondleiding door het buitenmuseum van het Zuiderzeemuseum Enkhuizen.
”Ik ben ontzettend trots op de manier waarop dit project gezamenlijk zo succesvol en snel is gerealiseerd. En zeker ook de koppeling van versterking en het behoud van de monumentale status en de goede samenwerking met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Ik hoop dan ook dat de opgedane kennis en ervaring die wij hier hebben opgedaan andere versterkingsprojecten verder kan helpen. Landelijk moeten er namelijk nog honderden kunstwerken aangepakt. En daar zijn deze zeven een mooi voorbeeld voor”, aldus hoogheemraad Rob Veenman.
Versterking 7KUNSTwerken
De sluizen zijn op verschillende manieren versterkt. Bij de Noorder-, Zuider- en Hornsluis in Schardam zijn de schuiven vervangen. De nieuwe schuiven bestaan uit twee delen waarmee de sluizen gedeeltelijk of helemaal dichtgezet kunnen worden. Daardoor kunnen de sluizen het hoogwater tegenhouden wanneer de situatie erom vraagt. Tegelijkertijd blijft de functie om water in te laten of uit te laten behouden.
Bij de Sassluis in Enkhuizen zijn twee extra sets authentieke houten deuren toegevoegd die bij hoogwater gesloten kunnen worden. Dit zorgt voor extra betrouwbaarheid en veiligheid. Ook zijn twee defecte schuiven in het omloopriool van de sluis hersteld.
In Den Helder, bij de Spuisluis Oostoever, zijn een set wakerdeuren en een schuif vervangen.
Voor de overige twee kunstwerken (de keersluis in Broekerhaven en de Grote Sluis in Hoorn) moest het sluitingsprotocol worden aangepast. Dit ging om een administratieve handeling. Hier zijn geen werkzaamheden uitgevoerd.
Samenwerken aan Kunstwerken
Deze kunstwerken zijn pas de eerste van honderden Nederlandse kunstwerken die werden afgekeurd. Er is landelijk nog een behoorlijk grote opgave tot 2050. Dit betekent iedere 4 weken één kunstwerk veilig. Daarom is onder regie van het hoogheemraadschap het project Samenwerken aan Kunstwerken gestart. Hiermee pakken waterschappen, Rijkswaterstaat (RWS), het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP), kennisinstellingen en marktpartijen deze opgave gezamenlijk op. Dit project met zeven sluizen wordt als voorbeeldproject gezien en kennis die is opgedaan wordt handig gebruikt voor de komende kunstwerken die nog versterkt moeten worden.
