HOORNGIDS REGIO | Het kermisseizoen is weer in volle gang. In 2022 staan ruim 1.500 kermissen gepland. Sinds 2017 is het aantal ondernemingen met een kermisattractie met 7% gedaald. Atze Lubach, voorzitter van de Nationale Bond van Kermishouders (BOVAK) ziet het aantal voorlopig niet veel verder dalen. “Door corona, pensioenen en het gebrek aan nieuwe aanwas is er krimp geweest. Maar het gaat op dit moment goed met de kermis. Iedereen wil weer een feestje, het liefst in eigen stad of dorp.”
Aantal kermisondernemers daalt
Het aantal bij KVK ingeschreven ondernemingen met een kermisattractie is sinds 2017 met 7% gedaald: van 966 naar 896. Atze Lubach, van brancheorganisatie BOVAK, herkent de lichte terugloop in het aantal ondernemers met een kermisattractie. “Tijdens de coronapandemie zijn een aantal ondernemers uit de kermisbranche wat anders gaan doen, zoals hovenierswerk of werken in de bouw. Pensioengerechtigde ondernemers raakten gewend aan hun vrije tijd en keerden niet terug op de kermis.
Door deze ontwikkelingen is een aantal kermisattracties verkocht en zijn enkele attracties helemaal gestopt.”
Kermis is a way of life
“Overnames vinden vooral plaats binnen de familie. Er zijn weinig nieuwe kermisondernemers. Het kermisleven is a way of life en niet voor iedereen geschikt. Als buitenstaander kom je er niet zomaar tussen. Iemand die helemaal nieuw wil beginnen in deze branche moet flink investeren. Alleen met de aanschaf van een attractie ben je er namelijk niet. Daar komen namelijk nog kosten bij voor onderhoud, keuringen, pacht, verzekeren en personeel.”
Meeste kermisattracties in Gelderland
Bijna de helft van de ondernemingen met een kermisattractie is gevestigd in Gelderland en Noord-Brabant. In deze provincies samen zijn 435 kermisondernemers gevestigd. Dit is 49% van het totaal. Kijkend naar het aantal kermisattracties per 100.000 inwoners, telt de provincie Gelderland met 10,4 ondernemingen per 100.000 inwoners de meeste kermisattracties. Groningen en Noord-Brabant volgen met respectievelijk 9,0 en 8,3. Utrecht heeft met 1,4 de minste kermisondernemers per 100.000 inwoners.
“Dat er veel ondernemers in de kermisbranche midden in het land te vinden zijn is van oudsher zo gegroeid. Van daaruit kunnen ze namelijk gemakkelijk naar alle plaatsen in Nederland rijden en contact houden met het thuisfront.”
Kermissen draaien volop
Volgens Lubach gaat het op dit moment goed met de kermis. “Dit is begonnen toen in 2021, na de coronacrisis, kermissen met maatregelen weer mochten beginnen. Iedereen wilde een feestje. De kermis in eigen stad of dorp voelde vertrouwd.
Ook dit seizoen draait het goed. Het publiek kiest voor de lokale kermis. Iedereen geeft veel geld uit, wat tijdens corona niet kon. De enige zorg voor de kermisbranche is of en wanneer dit uitgavenpatroon stopt.”
Lubach verwacht dat het deze zomer goed blijft gaan. “Het weer is tot nu toe prima, de sfeer is goed en alles verloopt naar tevredenheid. Maatregelen bij de opstart na corona hebben er wel toe geleid dat er enkele veranderingen zijn blijven hangen. Bijvoorbeeld de beveiliging. Eerder hield de lokale politie een oogje in het zeil, nu worden door de organisatie beveiligers ingehuurd en staan er hekken om een kermisterrein.”
Toekomst van de kermis
Kermis: deze oudste vorm van volkscultuur bestaat volgend jaar 1000 jaar. “De kermisbranche denkt dan ook na over de toekomst. We moeten naar een ander businessmodel. In centra van plaatsten is steeds minder ruimte voor kermissen door woningbouw, vergroening en milieumaatregelen. We zullen met de overheid in gesprek moeten over mogelijkheden om de kermis misschien naar een evenemententerrein aan de rand van een dorp of stad te verplaatsen.”
Hierbij is wel de vraag hoe je een ruimte creëert die dezelfde sfeer geeft als de binnenstad. “Elke plaats heeft een uniek centrum met een unieke sfeer.
Mensen kennen het centrum en voelen zich thuis. Het is moeilijk om de achterban van deze ‘buitenhuisarchitectuur’ te overtuigen om hierover na te denken.
Het is een combinatie met mogelijkheden. Evenementen en kermis vinden elkaar ook op een andere manier. Evenementen hebben de kermisattracties (her)ontdekt. Steeds vaker zien we kermisattributen tijdens evenementen. Zo worden de bekende zweefmolens gebruikt als retro-attractie op festivals. Passend in thema’s.”
