HOORNGIDS HOORN | Van de vele tienduizenden gevluchte Oekraïners in Nederland zijn er enkele honderden neergestreken in onze regio. Elk van hen via een eigen route, reizend met de bus, trein of auto. We zochten ze op in hun Hoornse verblijfplaats, waar ze gezamenlijk een gebouw delen met zo’n 60 personen die elkaar daarvoor nog nooit hadden ontmoet. Ieder met zijn of haar eigen verhaal en achtergrond. We spraken met Swetlana uit Odessa, Olga uit Mykolayiv, Nadiia uit Charkov, Nika uit Kryvyy Rih, Verginia uit Odessa en Vladimir uit Marioepol.
In Oekraïne zat er voor hen niets anders op dan hun land achter zich te laten. Door de aanhoudende Russische bombardementen moesten ze hun huis en woonplaats verlaten zonder te weten waar ze uiteindelijk zouden belanden. Dat het Hoorn werd had niemand van hen ooit kunnen voorzien.
Verwoestingen
Ze hebben ieder voor zich veel moeten ondergaan in eigen land. Terwijl de mannen massaal werden ingedeeld bij verschillende legeronderdelen om voor het vaderland te strijden, zochten de vrouwen - al dan niet met kind(eren) - hun heil via een onduidelijke vluchtroute, omdat de situatie onhoudbaar bleek. Zonder drinkwater (veel water is verontreinigd door de vele kadavers), zonder elektriciteit en met verwoeste huizen was er geen toekomst voor ze weggelegd in eigen regio, of in eigen land. Vertrekken was de enige optie die overbleef.
De vlucht
Swetlana ontvluchtte samen met haar kind het aan de Zwarte Zee gelegen Odessa, om via Moldavië, Roemenië, Hongarije en Duitsland uiteindelijk met de auto in Nederland aan te komen, waar ze zich meldde in Amsterdam. Vandaar belandde ze in een sporthal in Alkmaar, om uiteindelijk in Hoorn definitief gehuisvest te kunnen worden. Net als vele lotgenoten heeft ze zich opgegeven voor de cursus Nederlands om zo te kunnen werken aan een sociaal netwerk en zich in het land van opvang verstaanbaar te kunnen maken. Ze voorziet dat de periode in Nederland best nog wel eens lang kan duren. Die mening wordt gedeeld door de anderen. De oorlog zal misschien binnen een jaar afgelopen kunnen zijn, maar daarna moet het land weer worden opgebouwd. De economie moet weer hersteld worden, de mijnen moeten worden opgeruimd, de huizen opgebouwd, de infrastructuur hersteld. De algehele wederopbouw zal in hun ogen nog een lange reeks van jaren kunnen duren.
Toekomst in Nederland
Veel van hen voorzien nu al een lang verblijf in Nederland, het land waar ze veelal bewust voor gekozen hebben. Dit vanwege de mentaliteit, de openheid en de vriendelijkheid van de inwoners van ons kleine land. Juist vanwege dat langere verblijf zijn velen al aan het werk en volgen ze een cursus Nederlands. Voor de eigen veiligheid en die van hun kinderen zien ze de komende jaren eerder een toekomst in Nederland dan in het eigen moederland.
De mannen
Wie in de veronderstelling verkeert dat er vrijwel uitsluitend vrouwen en kinderen het moederland zijn ontvlucht, vergist zich. In het gebouw in Hoorn troffen we deels ook mannelijke Oekraïners, die om verschillende redenen niet hoefden deel te nemen aan de vaderlandse krijgsmacht. Vladimir bijvoorbeeld, afkomstig uit het volledig verwoeste Marioepol in het zuiden van de regio Donetsk, heeft om medische redenen toestemming gekregen om het land te ontvluchten. Hij heeft er veel leed en vernielingen gezien en heeft tot zijn grote verdriet zijn eigen schoonmoeder in de tuin moeten begraven. Vladimir werkt nu in Nederland in de bloemen, in Oekraïne was hij werkzaam in de metaalindustrie. Enkele andere aanwezige mannen bleken studenten te zijn, die klaarblijkelijk gevrijwaard zijn van deelname aan de krijgsmacht.
Verblijf
Allen proberen er het beste van te maken in Hoorn. In het gebouw is een grote keuken met diverse kookopstellingen waar ze met de bescheiden maandelijkse toelage de zelf aangekochte etenswaren kunnen bereiden. Van het resterende geld kunnen ze zichzelf en de kinderen verzorgen. Via de telefoon en internet hebben ze dagelijks contact met familie, vrienden, bekenden en anderen om zo op de hoogte te worden gehouden van de ontwikkelingen in het door oorlog geteisterde land.
Hoorn wordt ervaren als een plezierige plaats. Zonder uitzondering hebben de Oekraïners de stad al bezocht en met bewondering gekeken naar het grote meer. Nu nog verblijven ze samen met voor hen totale vreemden in een gebouw waar de privacy niet al te groot is. Om die reden hopen ze op betere huisvesting, maar weten inmiddels dat het in dit drukbevolkte land buitengewoon moeilijk is. In de tussentijd wordt er geschaafd aan de moeilijke Nederlandse taal, wordt er gewerkt in uiteenlopende bedrijfstakken en schikken ze zich in hun lot en doen dat ogenschijnlijk met opgeheven hoofd. Met toch als uiteindelijk doel om terug te keren naar hun eigen land. Hoe dat er de komende periode uit zal zien is vooralsnog volkomen onduidelijk.
