HOORNGIDS REGIO | Met steeds wijzigende maatregelen en nieuwe virusvarianten, was het tweede coronajaar voor heel Nederland, en dus ook voor Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier een onrustig jaar. Desondanks ging het werk door. De jaarrekening laat een overschot zien van € 9,5 miljoen; er is minder uitgegeven dan was begroot. Een gevolg van tekorten in grondstoffen en in capaciteit bij leveranciers, in combinatie met hogere prijzen voor teruggeleverde elektriciteit en uitblijvende tegenvallers bij het Hoogwaterbeschermingsprogramma. € 6,2 miljoen van het overschot wordt toegevoegd aan de begroting van 2023.
De jaarstukken zijn in de vergadering van het algemeen bestuur op 11 mei vastgesteld. Saskia Borgers, portefeuillehouder financiën: ”Als je € 9,5 miljoen overhoudt, lijkt het alsof niet goed is begroot. Maar in dit geval hebben we geld over door de invloed van corona, hogere elektriciteitsprijzen en het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Dit programma is volledig door het Rijk gefinancierd, inclusief risico-opslag. In de begroting wordt geld gereserveerd om tegenvallers op te vangen, maar die hebben zich gelukkig niet voorgedaan. Dat betekent dat we een buffer van € 3,3 miljoen hebben die we zullen reserveren voor de voortgang van het programma.” Binnen het HWBP worden primaire dijken versterkt om het achterland te beschermen tegen overstromingen. De overgebleven € 6,2 miljoen worden toegevoegd aan de begroting van 2023 waardoor volgend jaar de belastingverhoging als gevolg van inflatie kan worden beperkt.
Minder werk, minder aanbod
Vanwege corona zijn er weinig evenementen georganiseerd – bijeenkomsten met omwonenden, open dagen, feestelijke openingen, symposia – en daardoor is minder uitgegeven. Borgers: ”Ook hebben we sommige werkzaamheden niet kunnen uitvoeren omdat we de juiste mensen niet hebben kunnen vinden. Wij hebben last van een krapper wordende arbeidsmarkt, veranderende taken en ook van vergrijzing.” Afgelopen jaar heeft het hoogheemraadschap een strategisch personeelsplan opgesteld om de veranderde arbeidsvraag te kunnen beantwoorden.
Wateroverlast
In Alkmaar stonden straten onder water en kelders blank op 18 juni; in de polders verderop zagen agrariërs hun gewassen verzuipen. De clusterbuien vielen heel lokaal, op sommige plekken viel wel 140mm in slechts 36 uur. Geen watersysteem is daar op berekend. Het gevolg was wateroverlast met schade voor bedrijven die financieel en emotioneel impact hebben gehad. De uitgebreide externe evaluatie bevat aanbevelingen die nu worden uitgewerkt met belanghebbenden. Om in de toekomst beter voorbereid te zijn op heftige neerslag, voert het hoogheemraadschap gesprekken met gemeenten over klimaatadaptatie. In het werkgebied zijn sommige locaties door hun ligging kwetsbaarder voor wateroverlast en droogte. Borgers: ”Als we samen optrekken bij de planvorming voor de inrichting van de openbare ruimte, kunnen we onze kennis optimaal inzetten, om overlast in de toekomst te voorkomen.” Zo’n kans doet zich voor bij de aanpak van het stationsgebied Dijk en Waard waar, naar aanleiding van de aanleg van een tunnel onder het spoor, aanpassingen aan het watersysteem nodig zijn. Aanvullend zal de hele Heerhugowaardpolder klimaatrobuuster worden gemaakt. Onder meer met een nieuw gemaal op industrieterrein De Zandhorst.
Oude sluis in nieuw gemaal
Bij de voorbereidende graafwerkzaamheden voor het nieuwe gemaal Monnickendam is een laatmiddeleeuwse sluis blootgelegd. Een tegenvaller omdat de bouw twee maanden moest worden stilgelegd, maar toch vooral een fantastische verrassing. Archeologen gingen enthousiast aan het werk en 800 belangstellenden kregen een rondleiding door het verleden. Een activiteit die ondanks de toen geldende coronamaatregelen gelukkig georganiseerd kon worden.
Groen gas en aquathermie
Klimaatverandering met meer droogte, meer stormen en hevige, lokale buien heeft veel invloed op het werk van het hoogheemraadschap. Daarom wordt ook de nadruk gelegd op verduurzaming. Dankzij meer zonnepanelen is weer meer elektriciteit opgewekt en geleverd aan het net, en minder ingekocht. De hoge elektriciteitsprijs op teruglevering pakte gunstig uit voor het hoogheemraadschap. Na afronding van de renovaties aan de rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s) van Den Helder, Alkmaar en Beverwijk, ligt de terugwinning van struviet en de productie van biogas weer op niveau. Het wordt gebruikt voor verwarming en als groen gas in bedrijfsauto’s. Met een aantal gemeenten is gekeken naar de toepassing van aquathermie, de kansen voor windenergie op de eigen terreinen zijn verkend en er wordt gewerkt aan criteria voor zonnepanelen op dijken.
Natuurvriendelijke oevers
Om biodiversiteit te stimuleren is besloten de keringen natuurtechnisch te beheren, er zijn bijenkasten geplaatst op de rwzi’s, en in het kanaal bij rwzi Beemster zijn drijvende eilandjes geplaatst voor kleinschalige natuurontwikkeling. Vijf vismigratieknelpunten zijn opgelost en er is 15 kilometer aan natuurvriendelijke oevers aangelegd. Via een webinar zijn beheerders, onderhoudsmedewerkers en aannemers geïnformeerd over natuur- en visvriendelijk maaibeheer.
Voortgang in lopende projecten
De wegen buiten de bebouwde kom van Uitgeest en Hoorn zijn overgedragen, er is 15 kilometer aan boezemkades verbeterd, bij rwzi’s en op daken van werven zijn zonnepanelen geplaatst, de renovaties van rwzi’s en gemalen vorderen volgens planning en dat geldt ook voor de vervanging van de procesautomatisering van de rwzi’s. De volledige jaarstukken vindt u hier https://www.hhnk.nl/jaarstukken .
