Afgelopen dinsdag werd in de raadscommissie o.a. gedebatteerd over participatie. Er komen via de aanstaande Omgevingswet ook verplichtingen tot het hanteren van participatie. Wanneer een projectontwikkelaar tegen jouw achtertuin een toren wil bouwen, dan moet hij eerst een participatietrajectje organiseren voordat de gemeente zich over een eventuele instemming gaat buigen.
Participatie betekent onder deze wet niet dat de participanten kunnen uitmaken of het wel of niet doorgaat of op welke wijze de bouwplannen aangepast dienen te worden aan de wensen van de tuineigenaren. Participatie, zo moeten we vooral goed begrijpen, is niet zoeken naar draagvlak, maar een middel om informatie te verstrekken en op te halen. Het zit er dus dik in dat diverse participanten na een goed doortimmerd verhaal te hebben verteld aan de aandachtig en begripvol knikkende luisterende projectontwikkelaars achteraf het gevoel krijgen niet gehoord te worden. Niet gehoord worden betekent tegenwoordig immers dat de ander niet precies doet wat jij hebt gezegd dat gedaan moest worden.
We kennen sinds een aantal jaren ook het begrip participatiemaatschappij. Daarmee wordt bedoeld dat je, ook wanneer je door welke oorzaak dan ook, niet betaald werk kunt verrichten je toch een stukje verantwoordelijkheid voor de maatschappij moet tonen door je actief met en voor maatschappijdingetjes in te zetten. Scholing en vrijwilligerswerk, bezig zijn en zorg nemen voor je eigen leefomgeving. Dit was volgens Haagse democratische meerderheid belangrijk om te verhinderen dat mensen lui op hun kont blijven zitten, hun hand ophouden en zelf alle zorg op te eisen.
Wie online bij Van Dale het woord participatie opzoekt ziet daar staan (de ; v; meervoud: participaties) het hebben van aandeel in iets; = deelname. Bij participeren iets wat precies daarbij past: (participeerde, heeft geparticipeerd) deelhebben in; deelnemen aan, meedoen aan: participeren aan (of: in) een project.
Ik krijg het gevoel dat er gewoon een woord gekaapt is om iets aan te duiden dat er in de verte iets mee te maken heeft en wanneer het woord participatie genoemd wordt in het verlengde van het in ons deel van de wereld zo belangrijk woord democratie dan denk ik onwillekeurig aan het spreekwoord over klok en klepel. Participatie en democratie moeten bij elkaar horen, maar het mag niets te maken hebben met het recht van de sterkste of de hardste schreeuwer.
Je zou denken dat het heel goed is voor de democratie, wanneer men iets meedoet of meezegt over de samenleving, maar bij mij begint een hevige twijfel daaraan wanneer ik demonstraties zie en hoor met grootletterige borden en van woede doordrenkte kreten. Participatie na frustratie helpt de democratie niet verder. Ik denk even aan de absurde bestorming van het Capitool. Participatie vòòrdat frustratie optreedt, daar moeten we naar toe. Ik probeer na te gaan hoeveel politieke partijtjes niet zijn ontstaan na frustratie, zowel lokaal als landelijk.
Hoelang kan de ontstaansfrustratie aanhouden tijdens of na een verkiezingsronde? Ik beluister hiertoe onze Hoornse raadsfracties. Er sluipt meestal langzaam een stukje gezapigheid in de manier waarop de lokale politici zich gaan gedragen, hoewel naar de buitenwacht toe af en toe gescoord moet worden met teleurstelling gevoede acties, opdat men bij de volgende verkiezingsronde kan tonen dat men niet stilgezeten heeft. Dat betekent eigenlijk dat de aanvangsfrustratie jarenlang vastgehouden en uitgebouwd moet blijven om als partij geloofwaardig te blijven.
In het Duits sprekende deel van België is men een veelbelovend experiment gestart met politieke participatie door een groep mensen die is samengesteld volgens de diversiteit van de streek en die als groep discussieert over de behoeften van die samenleving. Hun advies is zwaarwegend voor de politieke fracties daar. Wie weet leren we ooit de kracht van echte participatiedemocratie.
De inhoud van de column is uitsluitend voor rekening van de auteur. HoornRadio/HoornGids is niet ge- of verbonden aan een politieke partij of welke politieke richting dan ook, maar geheel autonoom, onafhankelijk en ongebonden.
