HOORNGIDS | De leegstand van de penitentiaire inrichting in Zwaag, beter bekend als de Glasbak, roept vele vragen op. Krijgt het gebouw dat eigendom is van het Rijksvastgoedbedrijf een nieuwe bestemming? Kan het door de gemeente Hoorn worden aangekocht? Wordt het mogelijk weer een penitentiaire inrichting? Bestaat de mogelijkheid dat het gebouw zal worden gebruikt voor de huisvesting van vluchtelingen? De VVD Hoorn en Fractie Tonnaer hebben naar aanleiding van deze prangende vragen een brief opgesteld aan het college van B&W. Zie hieronder de vragen en de beantwoording.
Beste heren Tonnaer en De Meij,
U heeft op grond van artikel 36 van het Reglement van Orde vier vragen gesteld over de aankoop van de gevangenis en de bouw van sociale huurwoningen op deze locatie. Tijdens de begrotingsbehandeling van 29 oktober 2019 heeft de burgemeester toegezegd om op korte termijn met nieuwe informatie te komen. In deze brief informeren wij u hierover.
Sinds de bekendmaking van de sluiting van de Penitentiaire Inrichting in Zwaag is er overleg met de eigenaar van het gebouw en de grond; het Rijksvastgoedbedrijf. Na het vertrek van de Dienst Justitiële Inrichtingen (de definitieve sluiting) hebben wij dit overleg geïntensiveerd. Vanaf het begin zijn wij duidelijk geweest:
• Geen spooklocatie.
• Geen tijdelijke oplossing maar een duurzame oplossing.
• Deze duurzame oplossing mag andere ontwikkelingen in de gemeente niet in de weg staan.
Het Rijksvastgoedbedrijf heeft vanaf het begin aangegeven dat zij graag mee willen denken over een nieuwe bestemming. Het gebouw staat op dit moment niet te koop en wil de grond en het gebouw niet verkopen aan de gemeente. De raad is hierover meerdere malen geïnformeerd.
Vraqen en antwoorden
1. Wanneer verwacht u de leegstaande gevangenis de Glasbak te kunnen aankopen?
Antwoord: Het Rijksvastgoedbedrijf heeft meerdere keren aangegeven dat de gevangenis op dit moment niet te koop is. Geen enkele partij zou hier ook wat aan hebben, omdat de grond en het gebouw de bestemming penitentiaire inrichting heeft. Omdat er geen spookgebouw mag ontstaan, de locatie op dit moment de bestemming penitentiaire inrichting heeft en wij een duurzame oplossing willen die recht doet aan de ontwikkeling van de gemeente, is er wat ons betreft maar één oplossing: sloop van het gebouw, zo spoedig mogelijk, om verloedering te voorkomen.
Vervolgens kunnen we met elkaar in gesprek gaan over een nieuwe bestemming. Het meest geschikte moment is als de huidige bestemming afloopt (over 3,5 jaar) of zoveel eerder als daar aanleiding toe is. Hierover hebben we in overeenstemming met het Rijksvastgoedbedrijf, wat we willen vastleggen in een overeenkomst. Hieraan wordt gewerkt. Zodra deze overeenkomst gereed is, kan hierover door uw raad en door de directie van het Rijksvastgoedbedrijf een beslissing worden genomen.
2. Hoe ver zijn de plannen voor een duurzame ontwikkeling en de realisatie van extra sociale huurwoningen op deze locatie en wanneer gaat het college een nota van uitgangspunten aan de gemeenteraad voorleggen over de toekomst van het gebied?
Antwoord: Zoals hierboven aangegeven willen we afspraken over sloop en herbestemming met het Rijksvastgoedbedrijf vastleggen in een overeenkomst. Hiermee creëren we ruimte om met u, marktpartijen en het Rijksvastgoedbedrijf afspraken te kunnen maken over een nieuwe bestemming van de grond en de termijn waarop dat gewenst is. Uw suggestie voor extra sociale huurwoningen op deze locatie, is op dit moment niet mogelijk. De grond heeft de bestemming penitentiaire inrichting. Daarbij vinden wij het verstandig om een nieuwe bestemming in het licht te zien van de totale ontwikkeling van Hoorn. U kunt dan een weloverwogen besluit nemen over de juiste bestemming voor dit gebied. Zodra de overeenkomst gereed is, leggen wij deze met een voorstel aan u voor.
3. is het juist dat het Rijk nieuwe inzichten heeft gekregen in de aantallen gevangenissen in Nederland waarbij de kans bestaat dat de penitentiaire inrichting (Glasbak) alsnog weer in gebruik genomen gaat worden?
Antwoord: leder jaar wordt onder de verantwoordelijkheid van de Ministers van Justitie en Rechtsbeschermingen het Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ-raming) naar de Tweede Kamer gestuurd. Uit de PMJ-raming 2019-2024 blijkt dat er een stijgende capaciteitsbehoefte van het gevangeniswezen is. Het gaat hierbij niet om het aantal gevangenissen, maar om het aantal cellen. Er was eerst sprake van een overschot, wat heeft geleid tot de sluiting van vier gevangenissen. De raming laat nu zien dat er een stijgende capaciteitsbehoefte is. Of dit gevolgen heeft voor de eerdere sluiting van gevangenissen, weten we niet. Voor zover bij ons bekend zijn er door de Ministers (nog) geen conclusies verbonden aan deze raming.
Overigens kan de Dienst Justitiële Inrichtingen altijd beslissen om het gebouw opnieuw van het Rijksvastgoedbedrijf te huren en weer met gedetineerden te betrekken. Hiervoor is geen toestemming van de gemeente Hoorn nodig. Het is niet ons gebouw en het heeft nog steeds de bestemming penitentiaire inrichting.
4. Klopt het dat het COA op zoek is naar locaties in Nederland voor het huisvesten van vluchtelingen en loopt de gemeente het risico dat de leegstaande gevangenis hiervoor ingezet kan worden?
Antwoord: Net na het bekend worden van de sluiting van de gevangenis in Zwaag, heeft het COA contact gezocht met de burgemeester. In dit gesprek heeft de burgemeester aangegeven dat deze locatie niet geschikt is als opvanglocatie voor vluchtelingen. Ook de bestemming laat dit niet toe. Sindsdien is er geen aanvraag bij ons ingediend. Het COA (wat een onderdeel is van de Dienst Justitiële Inrichtingen) kan ook beslissen om het gebouw van het Rijksvastgoedbedrijf te huren. Hier spelen wij dan wel een rol in, omdat voor het in gebruik nemen van het gebouw voor de opvang van vluchtelingen een bestemmingsplanwijziging nodig is. Wij zijn vanaf het begin duidelijk geweest dat wij hier niet toe bereid zijn. Als er een verzoek komt, dan zullen wij dit standpunt herhalen.
Met vriendelijke groet,
Burgemeester en wethouders van Hoorn
