HOORNGIDS | Op 14 februari 2020 vindt een bijzondere tramrit plaats tussen Hoorn en Wognum. Niet alleen tuffen de passagiers door het Westfriese land in een stoomtram, maar deze stoomtram wordt ook nog eens aangedreven door biokool in plaats van steenkool. Verleden, heden en toekomst ontmoeten elkaar in een Europese primeur.
Hoe stuur je de stoomtram het duurzame tijdperk in en behoud je tegelijkertijd het ouderwetse, museale karakter van de stoomenergie-technologie? Die vraag werd steeds relevanter voor museum ‘Museumstoomtram Hoorn-Medemblik’, in bezit van de grootste collectie dienstvaardig gerestaureerde stoomlocomotieven die vroeger in ons land gereden hebben.
Blikvanger
Immers, het gebruik van steenkool - de traditionele brandstof van de stoomlocomotief - staat vanuit milieuoverwegingen onder steeds grotere druk. Vorig jaar sloegen stoomtrammuseum, ECN, Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord en New Energy Coalition de handen ineen om op zoek te gaan naar een verantwoord alternatief. Dit grensverleggende project werd betaald door de gemeenten Hoorn en Medemblik.
“Stoomlocomotieven gebruiken maar een fractie van de kolen van een kolencentrale. Maar wij zijn een blikvanger. In 2019 vervoerden we 166.000 reizigers. We voelen een verantwoordelijkheid om het groeiende milieubewustzijn op onszelf te betrekken en dat ook naar buiten toe verder uit te dragen”, vertelt museumdirecteur René van den Broeke.
Verder onderzoek
Het gezamenlijke onderzoek leidde naar biokool, samengeperst (getorreficeerd) hout of biomassa. Dit product vertoont sterke gelijkenis met steenkool, maar zonder dat er allerlei schadelijke stoffen vrijkomen bij verbranding zoals stikstof en zwavelverbindingen. Het kan met behulp van kleine aanpassingen in de stoomtram gebruikt worden.
Van den Broeke is erg blij met het resultaat: “De beleving blijft intact. De stoker gooit kolen op het vuur en de dampen komen uit de schoorsteen. Verder testen en onderzoek zal onder meer moeten uitwijzen of biokool toepasbaar is voor alle stoomlocomotieven in Nederland.”
Testritten
Na diverse testritten verlaat op vrijdag 14 februari de groene stoomtram voor het eerst publiekelijk het perron voor een rit tussen Hoorn en Wognum. Van den Broeke: “We presenteren dan ook de ingrediënten van het (kinder)educatieprogramma, waarmee we de voorjaarsvakantie ingaan: Vuur & Water, Nu & Later. Daarbij natuurlijk veel aandacht voor de biokool.”
