Nederland telt ruim 110.000 veteranen – jong en oud, man en vrouw – die zich hebben ingezet in dienst van de vrede. Als eerbetoon aan de veteranen organiseert het Nationaal Comité Veteranendag ieder laatste zaterdag in juni de Nederlandse Veteranendag in Den Haag. Als speciale gasten zijn aanwezig de winnaar van de Witte Anjer Prijs 2019 en de winnaars van de kookwedstrijd voor scholieren. Op het Malieveld wordt de missie in IFOR/SFOR (Bosnië ’95-2004) belicht, extra aandacht geschonken aan Koopvaardijveteranen en treedt cabaretier Javier Guzman op, speciaal voor de veteranen.
Henk vertrok op jonge leeftijd naar Nederlands-Indië. Acht maanden lang bewaakte hij het vliegveld Kemajoran als deel van de luchtdoelartillerie bij Batavia. Hierna diende Henk zowel op Java als Sumatra als assistent geestelijk verzorger protestanten bij de veldprediker van de Z-Brigade. Hij was het luisterend oor voor veel mede-kameraden. Ondertussen schreef hij brieven met een meisje uit Nederland, Jopie. Zij hadden elkaar nog nooit gezien maar correspondeerden bijna twee jaar lang via briefpost. Bij terugkomst in Nederland werden ze verliefd, bouwden ze al snel een hechte band op en raakten verloofd. Jopie en Henk kregen samen zes kinderen en woonden al die tijd in Hoorn. Zes jaar geleden overleed Jopie. Henk staat nog midden in het leven. Zo werkt hij onder andere als vrijwilliger op zondagen bij kerkdiensten en in verzorgingshuis Lindendael. Dit jaar is Henk aanwezig bij de ceremonie in de Ridderzaal op Veteranendag in aanwezigheid van Koning Willem-Alexander. Hij wordt bedankt voor het luisterend oor dat hij was voor zijn kameraden in Nederlands-Indië. Zelf zal hij in de Ridderzaal voorlezen uit zijn dagboek wat hij bijhield en vertellen over het eindeloze wachten en zijn werkzaamheden. Tot slot draagt Henk in het bijzijn van de Koning een in Batavia zelfgeschreven gedicht voor over Jopie, die later zijn vrouw zou worden.
Programma
Nederlandse Veteranendag wordt op 29 juni geopend met een ceremonie voor genodigden in de Ridderzaal in bijzijn van Z.M. de Koning, viceminister-president de Jonge en minister van Defensie Bijleveld. Daar staan verhalen van veteranen centraal, zoals die van Erik Krikke, OK-assistent in Afghanistan, Bosnië-veteraan en gastdocent op vele scholen, Jackson Rodrigues da Cruz, Antoinette van de Ven, als militair arts ingezet in Pakistan en NL-Indië veteraan Henk Groenewegen. Een groep van tien 80+ veteranen zijn als speciale gast bij het programma aanwezig, daaronder een van de oudste vrouwelijke veteranen en de eerste vrouwelijke Libanonveteraan.
Op het Binnenhof vindt aansluitend een medaille-uitreiking plaats aan ongeveer 80 veteranen die net terug zijn van een missie. Daar aan voorafgaand reiken de vicepremier, de minister en staatssecretaris van Defensie, de Inspecteur-Generaal krijgsmacht en de Commandant der Strijdkrachten vijf bijzondere onderscheidingen uit aan oudere en jongere veteranen. Verder krijgen zes militaire tolken de speciale Tolkenpenning uit handen van de minister van Defensie en bedankt zij de partner van een veteraan als representant van het thuisfront. Daarna start het Nationale Defilé van bijna 4000 veteranen, afgenomen door Z.M. de Koning. De hele dag is er een afwisselend programma op het Malieveld voor jong en oud met militaire voertuigen, sportieve attracties, een informatiemarkt, veteranenkunst en muziek.
Op het grote podium Malieveld wordt een gevarieerd muziekprogramma geboden, beginnende vanaf 14.40 uur met optredens van ‘Tour of Duty’ bands die hebben opgetreden in missiegebieden. Het afsluitende concert wordt gegeven door de Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ met zangeres Shirma Rouse. In het Plazatheater treedt om 15.45 cabaretier Javier Guzman op met een speciaal veteranenprogramma.
Veteraan NL-Indië Henk Groenewegen (94) in de Ridderzaal: “Ik schreef drie jaar lang verliefde brieven naar Jopie, een meisje in Nederland dat ik nog nooit had ontmoet. Na mijn terugkeer, trouwden we en kregen we 6 kinderen en 19 kleinkinderen.’’
Veteraan Antoinette van de Ven in de Ridderzaal: “Ik moet nog steeds huilen als terugdenk aan dat kleine jongetje dat verbrand en schreeuwend werd binnen gebracht.’’
Veteraan Erik Krikke in de Ridderzaal: ”Ik heb veel te verwerken gehad na 10 weken in het NAVO veldhospitaal. Mijn boek en voorstelling ‘Operatie Geslaagd’ helpen me daarbij.”
Veteraan Jackson Rodrigues da Cruz: “Door Defensie en mijn missies ben ik nu gelukkig het tegenovergestelde van wie ik ooit was.”
Tijdens Veteranendag vertellen zij hun verhaal in de Ridderzaal, in de aanwezigheid van Koning Willem-Alexander en vicepremier De Jonge. Contact/interviews met veteranen is mogelijk, zie de noot voor de redactie.
Schoolwedstrijd Veteranendag 2019
De dertienjarigen Jeremy en Jayden, winnaars van de Kookwedstrijd Veteranendag 2019, zijn met hun hele klas uit Lelystad, eregast op Veteranendag. Door heel Nederland deden scholieren mee, met de opdracht een recept te bedenken voor een ‘come back meal’, een speciale welkomstmaaltijd om te vieren dat de veteraan terugkomt van missie. De winnaars kookten hun eigen versie van ‘Oma’s Stamppot’. Gastlessen van veteranen vormden de inspiratiebron voor de inzendingen. Jurylid Pierre Wind: “Ze hebben gewonnen door de totaliteit en het verhaal. Maar ook culinair, de stamppot met het zoetzuur was ongelooflijk. Dan denk je aan, thuis!” Jeremy en Jayden mogen met hun klas een boekje met de recepten overhandigen aan de Koning.
Grote fly-past
De Koninklijke Luchtmacht voert tijdens de Nederlandse Veteranendag op 29 juni een grote fly-past uit met 14 vliegtuigen en helikopters. Daaronder de F-16, Apache, Chinook en historische toestellen. De vliegtuigen vertrekken vanaf verschillende locaties en wachten op elkaar in aangewezen gebieden in het luchtruim in de omgeving van Den Haag. Vervolgens vliegen ze vanuit het noordoosten in formatie over de Hofvijver van het Binnenhof in Den Haag.
Hoofdpartner
Het vfonds (Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg) is hoofdpartner van het Nationaal Comité Veteranendag en ondersteunt financieel. Daarmee wordt campagne gevoerd voor het dragen van de witte anjer en worden educatieve projecten vernieuwd. Vanuit deze samenwerking besteedt de Nederlandse Veteranendag in 2019/2020 aandacht aan het thema ’75 jaar Vrijheid’ en de ‘Invictus Games’. Verder wordt het vfonds ondersteund in hun streven naar meer waardering voor andere uitgezonden geüniformeerden in overheidsdienst. Zoals politie en brandweer.
