Provincie wil 4 spoorlijnen overnemen

Het dagelijks bestuur van de provincie wil onder voorwaarden doorpraten met minister Peijs van Verkeer en Waterstaat over overname van de vier door de minister aangeboden contractspoorlijnen. GS wijzen een ‘knip’ in de doorgaande lijnen af, maar zijn bereid onderhandelingen met de minister te starten als de mogelijkheid wordt geboden om vanuit Alkmaar en Haarlem door te rijden naar Amsterdam. Dit schrijft het provinciebestuur op 18 januari in een brief aan minister Peijs in reactie op de voorgenomen decentralisatie van de spoorlijnen.
Aan het voorstel van de provincie is een jaar van studie, overleg en onderzoek voorafgegaan. Het aantal reizigers op de vier trajecten blijkt dusdanig groot is dat dit het bestaan van spoorvervoer in ieder geval rechtvaardigt. Vervanging door bussen is hier dan ook niet aan de orde. Daarnaast blijkt uit onderzoek van zowel de provincie als van het ministerie dat de exploitatie tegen lagere kosten kan dan nu het geval is. De provincie acht het mogelijk om met een juiste bedrijfsvoering de kwaliteit en continuïteit van het spoorvervoer op de lange termijn te waarborgen.
De minister zelf heeft op een aantal punten al gunstige en heldere condities geschapen. Zo blijft het huidige exploitatiebudget beschikbaar en heeft zij voor het traject Alkmaar-Uitgeest al geregeld dat een toekomstige ‘dubbel gebruik’ – namelijk door twee verschillende vervoerders tegelijk - mogelijk is.
Een lastig punt blijft het ‘knippen’van lijnen. Het aanbod van de minister aan Noord-Holland betreft de vier regionale lijnen :
- Den Helder – Alkmaar
- Hoorn - Alkmaar - Uitgeest
- Uitgeest - Haarlem
- Zandvoort Haarlem
Noord-Holland kent een sterke oriëntatie op Amsterdam. Het ‘knippen’ van lijnen in Alkmaar en Haarlem zal tot veel gedwongen overstappen leiden. Zo betekent een ‘knip’ in Haarlem dat strandgangers die van Amsterdam naar Zandvoort reizen massaal moeten overstappen in Haarlem. Voor hen die reizen van Den Helder naar Amsterdam en vice versa geldt dat zij in Alkmaar zouden moeten overstappen. Uit onderzoek blijkt dat hierdoor een reizigersverlies van 5 à 10 % kan ontstaan. Ook leidt een dergelijke overstap tot extra kosten. Een groot deel van deze reizigers zal bovendien in de auto stappen en extra drukte op het regionale wegennet veroorzaken.
Als de betreffende treinen vanuit respectievelijk Haarlem en Alkmaar naar Amsterdam kunnen doorrijden, zou daarmee tegemoetgekomen worden aan de bezwaren van de provincie Noord-Holland. Op dit moment hanteert het rijk nog een systematiek die afspraken vooraf over een dubbel gebruik – twee vervoerders op een-en-hetzelfde spoor - onmogelijk maakt. Wat het provinciebestuur nu van de minister vraagt is de condities te scheppen om een dergelijke ‘verlengde samenloop’ tussen Alkmaar en Amsterdam en tussen Haarlem en Amterdam mogelijk te maken.
Financiering
Rijk en provincie delen de overtuiging dat er mogelijkheden zijn de lijnen goedkoper te exploiteren. Op dit moment ontbreekt echter nog een compleet beeld van de kosten en baten. Over de financiële voorwaarden van de minister wil het provinciebestuur zich daarom in het vervolgtraject nader beraden.