Duidelijke duiding

Afgelopen dinsdagavond troffen de nieuwe nog in te zweren raadsleden elkaar alvast in de Hoornse raadszaal voor een heus duidingsdebat. Het is iets redelijk nieuws en na de afgelopen verkiezingen is in veel Nederlandse gemeenten een duidingsdebat georganiseerd. Wat is het dan?

De politieke partijen staat nog een grote opgave voor de boeg: het formeren van een coalitie. Welke partijen willen en kunnen zoveel inschikken met elkaar dat ze zich gezamenlijk niet al te veel beklemd gaan voelen in een college. In Hoorn werden de twaalf fracties de volgende vier vragen voorgelegd:

- Hoe kijkt de partij aan tegen de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen?
- Welke rol ziet de partij voor zichzelf richting een nieuwe coalitie?
- Welke partijen zouden de nieuwe coalitie kunnen gaan vormen?
- Hoe zien de partijen het coalitievormingsproces?

Er is in Hoorn één fractie met wel vijf zetels. Tegenwoordig noemen we dat een grote fractie. Waar men in het begin van deze eeuw nog zuinig keek wanneer het behaalde aantal zetels niet meer dan vijf bedroeg, mogen fracties van nu al blij zijn met het behalen van wel drie zetels. De grootste fractie geeft de aanzet tot de eerste coalitiebesprekingen. Natuurlijk kennen de heren en dames van de twaalf fracties elkaar van haver tot gort, maar het kan geen kwaad nog eens wat antwoorden op een rijtje te krijgen op de vier gestelde vragen. In Hoorn zal Fractie Tonnaer het voortouw nemen.

Als grootste fractie mag je bijna bij traditie claimen deel uit te mogen maken van de nieuwe coalitie. Afgelopen dinsdag werd de uitslag zo geduid, dat Roger Tonnaer als eerste mag kijken met wie hij de coalitie wil invullen. Eigenlijk keken we dinsdagavond naar sollicitatiegesprekken van elf fracties, die dienden aan te geven hoe graag ze met Roger een coalitiegenootschap willen aangaan. Ik zag een van de fractievoorzitters tijdens zijn duiding van de verkiezingsuitslag zelfs voornamelijk richting Roger Tonnaer kijken, met iets in zijn houding van: vergeet ons niet! Maar dat kan ook mijn fantasie geweest zijn.

Roger noemde in zijn eerste duidingstoespraak de enorme groei van de éénpitter Hoorn Lokaal naar een bijna, of jawel, toch wel grote fractie van vier zetels. René Assendelft, die dit tot zijn verbazing en grote vreugde heeft zien gebeuren verdiende het daarom ook deel uit te maken van de coalitie. René zag dit ook als een reële mogelijkheid, maar pakte de luxe kans om te duiden dat zijn fractie in de afgelopen vier jaar soms moeite had met de stijl van politieke discussie bedrijven van de fractie Tonnaer. Zo, dacht ik, toen ik hem hoorde. Dat mag Roger in zijn zak steken en probeer nu maar eens duidelijk te maken dat de verschillen tussen deze twee fracties zo groot zijn, dat ze bij nader inzien niet door één deur kunnen.

Alle fractievoorzitters hielden zich keurig aan de regels van het fatsoen, door de grootste winnaars te feliciteren en elke fractie sprak zich uit over de constructieve instelling die zij als partij vanzelfsprekend altijd al hebben. En bijna alle facties betreurden het dat de opkomst zo laag was gebleven en hoopten dat er voor de volgende verkiezingen een grotere groep kiezers gemotiveerd kan worden de gang naar een stemlokaal te maken. Er werden een paar suggesties aangereikt, zoals het idee dat de burgemeester wat actiever de mensen kan stimuleren te stemmen of door de inzet van mobiele stembussen.

Zou ik verbaasd zijn geweest wanneer de partijen hadden erkend dat zij de afgelopen jaren ervoor zorgden dat het politieke gebeuren als een troosteloos gedoe overkwam bij de burger? Ik heb regelmatig geschreven hoe boeiend ik de politieke arena heb beleefd, maar ik moet ook eerlijk toegeven dat er werkelijk helemaal niemand in mijn omgeving mij ooit vroeg of ik daar nog eens boeiend over wilde verhalen. En ik geef hier ook maar toe, dat ik het af en toe schromelijk overdreef.

In de hele Grote Waal was er dit keer één locatie waar je je stem kon uitbrengen. Dat waren er vroeger heel wat meer. Kan daar ook een stukje verklaring gevonden worden? Hebben de organisatoren van de verkiezingen zich laten voorlichten door psychologen of sociologen of speelden de financiën de grootste rol? We zullen toch niet heel cynisch moeten vaststellen dat in Hoorn democratie eigenlijk niet op te brengen is?

Aan het einde van het duidingsdebat kreeg Roger Tonnaer weer het woord en hij kon de andere fractieleiders geruststellen met de mededeling dat hij tevreden was met hun commentaren. Dat viel verdorie gelukkig maar heel goed mee! De eerste verkennende gesprekken met de grootste partij zijn gehouden. We gaan het allemaal horen, want er wordt niks in achterkamertjes bekokstoofd. Maar blijft het politieke handwerk dan nog wel leuk genoeg?

De inhoud van de column is uitsluitend voor rekening van de auteur. HoornRadio/HoornGids is niet ge- of verbonden aan een politieke partij of welke politieke richting dan ook, maar geheel autonoom, onafhankelijk en ongebonden.