Het Museum van de 20e Eeuw in Hoorn heeft een historische collectie objecten als schenking ontvangen van de winkelketen Blokker. Blokker startte in 1896 in Hoorn en in 1996, bij het honderd jarig jubileum, toonde dit museum al een succesvolle expositie.
Zo’n 125 jaar geleden startte Jacob Blokker als marktkoopman in Hoorn. Enkele jaren later opende bij zijn eerste winkel op het Breed. De nu geschonken collectie wordt deze zomermaanden in het Museum van de 20e Eeuw getoond. De historie en groei van Blokker komt in woord en beeld aan bod. De meeste objecten stonden tot voor kort in vitrines op het hoofdkantoor in Amsterdam.
Enkele maanden geleden werd het Hoornse museum benaderd of het belangstelling had voor de objecten. Directeur Hans Stuijfbergen: “Daar hoefden we niet lang over na te denken. Blokker heeft een link met Hoorn én wat zij in ruim honderd jaar verkochten sluit naadloos aan op onze collectie. Daarom hadden we 23 jaar geleden ook al een Blokker tentoonstelling! Toen konden we stenen huisjes weggeven van de eerste Blokker winkel hier in Hoorn. Pallets vol, meer dan 20.000 miniaturen, hebben we toen weggeven aan onze bezoekers. Op 5 juli, de sterfdag van Jaap Blokker, al weer acht jaar geleden, kregen we de laatste objecten binnen. Hij heeft helaas ons huidige museumgebouw op het Oostereiland niet meer kunnen bezoeken. Maar dankzij hem konden we in 1996 ons vorige pand wel van een lift voorzien zodat ook mindervaliden ons konden bezoeken.”
De Goedkoope IJzer & Houtwinkel
Op vrijdag 24 april 1896 beloofden de toen 22-jarige Jacob Blokker uit Hoorn en de één jaar oudere Saapke Kuiper uit Medemblik elkaar eeuwige trouw in het stadhuis van Hoorn. Jacob was tot dan toe markthandelaar in landbouwgereedschap geweest. Een huwelijksreis was er niet bij voor het jonge stel. De dag na hun bruiloft openden zij hun ’Goedkoope IJzer en Houtwinkel’ aan het Breed 22 in Hoorn. Behalve het vertrouwde landbouwgereedschap en toebehoren zoals spaden, harken en vaarbomen, verkocht Blokker ook huishoudelijke artikelen, zoals koffiepotten en wasteilen. Ze stonden in Hoorn dan ook bekend als Japie Kippengaas en Saartje Dakvilt.
Gereedschappen
Traditioneel kochten boeren hun gereedschappen op de markt of bij de plaatselijke smid. Jacob Blokker probeerde deze gewoonte te doorbreken, door een uitgebreid assortiment aan landbouwbenodigdheden aan te bieden. Hij hanteerde vaste lage prijzen, in tegenstelling tot de markt waar afdingen nog gebruikelijk was. Deze aanpak bleek een succes. Jacob’s zaak werd steeds drukker bezocht, waardoor hij zijn assortiment kon aanvullen met allerlei schoonmaakmiddelen zoals borstels, zwabbers, ragebollen, luiwagens, andere huishoudelijke artikelen en keukengereedschappen, zoals emaille pannen. Emaille was in die tijd nog maar kort bekend en betekende een revolutie in de keukenbranche. Hierdoor traden ook de huisvrouwen toe tot zijn vaste klantenkring.
Groei door de jaren heen
De zaken liepen goed en het echtpaar was in 1903 in staat een tweede pand aan te kopen op nummer 24. Het assortiment werd uitgebreid met grotere apparaten, zoals kachels en fornuizen. In 1912 kochten zij een derde pand op nummer 52, waarin zij glas, porselein en cadeauartikelen gingen verkopen. De huishoudzaak Blokker was geboren. In de daaropvolgende jaren breidde Jacob zijn zaak steeds verder uit.
Opvallende advertenties
Jacob maakt reclame voor zijn zaak door op ruime schaal grote advertenties te plaatsen in ‘De Nieuwe Courant’, een advertentieblad voor West-Friesland. Deze tot dan toe ongekend agressieve wijze van adverteren leidde tot soms felle reacties van zijn concurrenten. In hun advertenties maakten ze Jacob zelfs een keer uit voor leugenaar. Jacob was vindingrijk en wist ook met ludieke acties in de straten van Hoorn de aandacht van potentiële klanten op zijn winkels te vestigen, zoals door de projectie van films op de gevels aan de overzijde van Breed 12-14 en een echte waterval op het Breed.
“Er is maar 1 (zegge één) Jacob Blokker”
Deze slagzin introduceerde Jacob Blokker in 1907. Het zou een gevleugelde uitdrukking worden. Overigens had de winkel al de naam “Blokkertje” gekregen.
Groote Nationale optocht
Blokker wist heel goed de aandacht te trekken. Hij organiseerde in het najaar optochten met grote kartonnen kachels. Winkelpersoneel wandelde ermee door de stad. In 1912 organiseerde hij zelfs een “Groote Nationale Optocht van Kinder-, Sport- en Promenadewagens”. De door Blokker ingekochte kinder- en wandelwagens arriveerden jaarlijks per spoorwagon op het station van Hoorn. Hoe krijg ik 300 kinderwagens in de winkel op het Breed? Blokker’s oplossing was een feestelijke optocht met een versierde praalwagen voorop en een fanfare-orkest erbij. Hij verkleedde zijn kinderen en personeel als ooievaars en kabouters en charterde 300 schoolkinderen om de wagens naar de winkel te rijden. Uiteraard werd niet de kortste route genomen. Heel Hoorn liep uit. De kinderen kregen als dank een filmvoorstelling in Bioscoop Modern. De optocht werd menig maal herhaald.
Naar bijna 3000 winkels
In de decennia daarop breidde het aantal winkels gestaag uit en vanaf 1977 ging Blokker ook over de grens, toen de eerste zaak in België opende. Deze uitbreidingen waren voor een belangrijk deel te danken aan Jaap Blokker (kleinzoon van Jacob), die vanaf 1967 toetrad tot de directie. Onder leiding van Jaap nam Blokker in de jaren ’80 en ’90 diverse ketens over, zoals Intertoys, Leen Bakker, Xenos en Marskramer. Het concern groeide hierdoor enorm. In 1948 telde het Blokker imperium nog maar acht winkels. Begin 21e eeuw was de ’Goedkoope IJzer en Houtwinkel’ uitgegroeid tot een bedrijf met veertien winkelketens in elf landen, met in totaal 2900 winkels en een omzet van bijna 2,8 miljard euro.
Jaap Blokker
Jaap Blokker, geboren in 1942, kwam als telg van de derde generatie in het bedrijf. Zijn vader, Albert Blokker, had zijn broers uitgekocht en was de enige eigenaar geworden van het bedrijf Al vanaf kleins af aan werkte Jaap in de vakantie mee in de Blokker vestiging in de Kalverstraat. Hij volgde een opleiding in het buitenland, studeerde rechten en economie in de avonduren en werkte op het Blokker hoofdkantoor op de afdeling inkoop. In 1975 overleed vader Albert. Jaap en broer Albert zetten de zaak voort. Jaap Blokker was getrouwd met Elsje Verwer, maar had geen kinderen. Hij wilde graag dat het bedrijf werd voortgezet door een opvolger uit de Blokker-familie, maar die zoektocht bleef lang zonder resultaat. Zijn neef Roland Palmer, van 2010 tot 2015 in het familieconcern werkzaam, slaagde onvoldoende het enorme schip op koers te houden.
Jaap Blokker werd geroemd als sociaal mens. Hij was betrokken bij diverse liefdadigheidsinstellingen. Bijzondere belangstelling had hij voor mensen met een geestelijke of lichamelijke beperking. Elk jaar ging Jaap samen met zijn vrouw Els een week op wintersport met een groep gehandicapten, blinden en slechtzienden als hun persoonlijke gasten.
Naar Blokkertje toe
In 1996, ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van Blokker, is op korte afstand van Breed 41 in Hoorn een beeldje, voorstellende twee winkelende vrouwen, geplaatst met het opschrift “NAAR BLOKKERTJE TOE”, een geschenk van Blokker aan de gemeente Hoorn. Het beeldje is gemaakt door beeldhouwster Karin Beek.
100 jaar Blokker in 1996
In 1996 bestond Blokker 100 jaar. Reden voor een feestje. Een jubileumboek, Een tentoonstelling in het Museum van de 20e Eeuw in geboortestad Hoorn. Het museum gaf tijdens die expositie maar liefst 20.000 ‘Blokker-huisjes’ weg aan bezoekers. De verzamelhuisjes waren geliefd, sommige bezoekers kwamen opvallend regelmatig voor korte bezoekjes… Directeur Jaap Blokker was overigens heel blij met de enorme collectie van dit museum. Ze hadden zelf lang niet alles bewaard en konden nu wel een goed beeld geven van alle ooit verkochte artikelen.
Blokker toppers
Sommige artikelen waren soms niet meer aan te slepen in Blokker winkels. Als iets populair werd, was de winkelketen er als de kippen bij. Zo verkocht het concern vele duizenden magnetrons, kruimeldieven, telefoons, kabouterfiguren, nep-autotelefoons, Rolykits, Rubik’s cubes, Flip fluitketels, Sarah Kay-items, aardewerk hondjes, tuinstoelen, cassettecarrousels, vacu-vins, waskogels, Florida mixers, Oranjehuis-tegels en hoelahoeps…
Blokker in de 21e eeuw
Jaap Blokker overleed in 2011. In de jaren na zijn dood raakte de huishoudketen in zwaar weer. In 2015 maakte Blokker voor het eerst verlies en de jaren daarop verergerde de situatie alleen maar. Vanwege de financiële situatie, besloot Blokker in mei 2017 om de overige ketens af te stoten, zodat de keten zich volledig op de Blokker-winkels kon gaan richten. In de maanden daarop verkocht het concern Intertoys, Leen Bakker en Xenos aan diverse partijen.
Inmiddels zijn de reorganisaties grotendeels voorbij en kan Blokker zich meer op de toekomst gaan richten. In het huidige digitale tijdperk, is een online bezorgdienst cruciaal om als winkelketen te overleven. Vandaar dat ook Blokker in deze trend mee is gegaan. Na 125 jaar is de Blokker nog allerminst uit het Nederlandse straatbeeld verdwenen. In 2019 heeft Blokker-bestuursvoorzitter Michiel Witteveen het Blokker winkelconcern overgenomen. Blokker is niet meer van de familie Blokker…
